Vrijdag 20 juli 2018
In het proefschrift van Caroline Kampshoff worden de resultaten van de 'Resistance and Endurance exercise After ChemoTherapy' (REACT)-studie beschreven. De REACT-studie is een grootschalig onderzoek naar de effecten van fysieke training na een chemotherapiebehandeling bij kanker.
Patiënten die worden behandeld voor kanker hebben vaak een verminderde fysieke fitheid, een verhoogd risico op angst en depressieve klachten, ernstige vermoeidheid en verminderde kwaliteit van leven. Eerder onderzoek laat zien dat bewegen goed is voor patiënten met kanker na chemotherapie, echter was het niet bekend hoe intensief zij moeten trainen. In het proefschrift worden een hoog intensief kracht- en duurtrainingsprogramma en een laag tot matig intensief trainingsprogramma met elkaar vergeleken op verschillende uitkomstmaten: cardiorespiratoire fitheid, spierkracht, vermoeidheid, kwaliteit van leven, fysiek functioneren, gemoedstoestand, slaap en lichaamssamenstelling. De twaalf weken durende trainingprogramma’s bestaan uit twee trainingsessies van 1 uur onder begeleiding van een fysiotherapeut met dezelfde oefeningen, duur en frequenties, alleen de intensiteit verschilt. Beide trainingsprogramma’s leidden tot verbeterde cardiorespiratoire fitheid, verminderde vermoeidheid en verbeterde kwaliteit van leven. In de kosteneffectiviteitsanalyse leverde het hoog intensieve programma meer gezondheidswinst per geïnvesteerde euro, door de lagere gezondheidszorgkosten.
Patiënten met een sportverleden zijn meer therapietrouw aan een trainingsinterventie. De volgende karakteristieken van patiënten met kanker in de REACT-studie waren het meest gunstig voor therapietrouw: hoger opleidingsniveau, niet roken, minder angst en/of depressieve klachten, hogere verwachtingen van de trainingen en het ervaren van meer barrières voor een actieve leefstijl. Individuele psychosociale factoren zoals zelfvertrouwen en angst en/of depressieve klachten zijn van grotere invloed op het volhouden van een hoog intensief programma dan op het volhouden van een laag intensief programma. Daarom wordt geadviseerd rekening te houden met de karakteristieken van de patiënt voordat een training wordt gestart.
Het proefschrift benadrukt het belang van fysieke training voor het herstel van patiënten met kanker na afloop van chemotherapie. Door het verbeteren van spierkracht en –functie tijdens fysieke training kan vermoeidheid worden verminderd. Deze vermoeidheid is van invloed op kwaliteit van leven en fysiek functioneren. Vervolgonderzoek zou verder in kunnen gaan op de effecten van verschillen in frequentie, intensiteit, type en duur van trainingen bij verschillende patiëntengroepen en ook op werkingsmechanismen. Richtlijnen voor lichamelijke activiteit en training bij kankerpatiënten kunnen op basis daarvan specifieker geformuleerd worden.
Caroline Kampshoff promoveerde op 22 juni 2017 aan de Vrije Universiteit Amsterdam.